بایگانی برچسب: s

نحوه شکل گیری باریت

باریت عمدتا به صورت کنکرسیون (سخت دانه) در سنگ ماسه ها و همچنین کریستالهایی که درون سنگ های رسوبی را پرکرده اند یافت می شود. باریت معمولا به صورت کنکرسیون یا رگه های پرکننده در لایسمتون و دولومیت نیز یافت می شود. هنگامی که این سنگ های کربنات در معرض هوا ساییده می شوند، توده های زیادی از باریت در سطح سنگ بستر  یافت می شود. بسیاری از معادن تجاری باریت از همین رسوب های باقی مانده تشکیل شده اند. همانطور که گفته شد باریت به صورت کنکرسیون در سنگ ماسه ها نیز یافت می شود. این کنکرسیون ها به صورت کریستال های باریت در فواصل میان دانه های شن و ماسه تشکیل می شوند. گاهی اوقات کریستال های باریت به شکل های جالبی در میان سنگ ماسه ها تشکیل می شوند. یک نمونه از این ساختارهای جالب “باریت رز” است که با طول چند اینچ و تعداد زیادی از شن و ماسه های بهم چسبیده وجود دارند. گاهی اوقات باریت به قدری در یک سنگ فراوان است که به عنوان سیمان آن سنگ محسوب می شود.

 علاوه براین باریت در رگه های هیدروترمال و به صورت کلوخه معدنی همراه با رگه های سنگ سولفید یافت می شود. باریت همراه با سنگ های آنتیموان، کبالت، مس، سرب، منگنز و نقره نیز یافت می شود. در مناطق معدودی نیز باریت به صورت رسوب در چشمه های آب داغ وجود دارد.

ذخایر پسماندی باریت

ذخایر پسماندی به صورت مواد سست حاصل از هوازدگی ذخایر باریت قبلا تشکیل شده و در نواحی مجاور آن ها مشاهده می شوند. بسیاری از باریت های پسماندی به رنگ سفید، نیمه شفاف تا کدر هستند که بافت های تیغه ای، فیبری، توده های ریز بلور نامتراکم و به ندرت بلورهای خودشکل دارند. باریت در این تیپ از ذخایر به صورت ذرات در مقیاس میکروسکوپی تا قلوه های نامنظم بی شکل به وزن چند ده کیلوگرم مشاهده می شود ولی اغلب به صورت قطعه ها و قلوه های در حد 2 تا 15 سانتیمتر هستند. چرت ژاسپیروئید و موارتز دودی به عنوان کانی فرعی و مقادیر کمی از پیریت، اسفالریت، کالن در این ذخایر مشاهده می شود. علاوه بر آن قطعاتی از سنگ های نیمه هوازده و بقیه ذخیره را کانی های رسی ایلیتی به رنگ های زرد، قرمز و قهوه ای تشکیل می دهند. عیار باریت در این ذخایر بین 10 تا 20 درصد است.

شکل و اندازه این ذخایر بسیار متغیر است و در بسیاری از موارد به شکل و ابعاد توده تشکیل دهنده اصلی که از آن منشا گرفته اند بستگی دارد. عمق و ضخامت این ذخایر بین 3 تا حداکثر 45 متر گزارش شده است. این ذخایر به صورت روباز استخراج می شوند. سنگ بستر این تیپ از ذخایر حاوی رگه ها و رگجه ها از باریت، فلورین، کلسیت، کوارتز و به صورت موضعی کانی های سولفیدی پیریت، کالن، اسفالریت و کالکوپیریت است. در سایر موارد رگه ها و رگچه های باقیمانده از انحلال و هوازدگی سنگ های کربناتی است.

تاریخچه باریت

نام باريت از كلمه يوناني باروس به معني سنگين گرفته­شده و براي اولين بار در سال 1771 توسط هاميلتون و به عقيده برخي از مولفين در سال 1774، توسط شيل به كاررفته است. نام هاي محلي ديگر براي اين كاني نظير هوي اسپار، تيف، كوك، باريتس و باريتين به كار رفته است.

باريم در سال 1808 توسط آقای هامفری دیوی در انگلستان استخراج شد. اين ماده معدني به دليل وزن مخصوص زياد از سال هاي 1930 در حفاري هاي اكتشافي مورد استفاده قرارگرفته است. وزن مخصوص بالا و خنثي بودن آن از نظر شيميايي موجب به كارگيري گسترده ی اين كاني به عنوان يك عامل وزني در مايعات يا گل هاي حفاري مي شود. بيشتر مصرف باريت در صنايع حفاري چاه هاي عميق نفت و گاز است، به طوري كه تقريباً 85% تقاضا براي اين ماده معدني را در برمي گيرد كه بالغ بر شش ميليون تن در سال است. گل حفاري در روش دوراني و در مناطقي كه فشار گاز يا مايع در اعماق زياد است، براي محافظت و جلوگيري از فوران چاه يا ريزش ديواره استفاده مي شود.

اين كاني در سال هاي قبل به عنوان باطله ساير مواد معدني محسوب مي شد. با آغاز فعاليت حفاري اكتشاف چاه هاي نفت در ايران، باريت يك ماده معدني اقتصادي به شمار آمد. در ايران تا سال 1338 هجري شمسي، باريت مورد نياز براي شركت¬هاي نفتي از خارج تامين مي شد ولي از اين تاريخ به بعد، اولين استخراج و بهره برداري از معادن توسط دو كشور عمده باريت ايران و ماگوبار آغاز گرديد و در سال هاي 56-1355به اوج توليد خود يعني 220هزار تن در سال رسيد.

مصارف باریت خرد شده

باریت به صورت خرد شده مستقیما به عنوان روکش و پوشش لاستیک سازی و سیال کننده رنگ به کار می‌رود. همچنین اگر اندازه دانه‌های باریت خرد شده به اندازه ماسه درشت باشد می‌توان از آن در صنعت شیشه سازی استفاده کرده در این حالت باریت به عنوان کمک ذوب تسهیل کننده کار روی شیشه و ایجاد کننده شفافیت به کار گرفته می‌شود. باریت خرد شده به عنوان پوشش سیمان لوله‌های زیر آب در نقل و انتقال نفت و گاز مصرف می‌شود. علت استفاده از باریت در این حالت به خاطر سنگینی و خنثی بودن آن می‌باشد.